Soru Sor
Sorunu sor hemen cevaplansın.
Bakınız :
1. Ünlü Düşmesi
2. Ünlü Kaybı
Örnekler:
Burun - bur- u -nu - burnu (Düşen ses -u-)
Emir - em- i -ri - emri (Düşen ses -i-)
Fikir - fik- i -ri - fikri (Düşen ses -i-)
İçeri - içer- i -si - içersi (Düşen ses -i-)
N e + için - niçin (Düşen ses -e-)
N e + asıl - nasıl (Düşen ses -e-)
Ner e de - nerde (Düşen ses -e-)
Bazı sözcüklerin çekimlenirken veya füretilirken, seslerinden birisinin düşmesi olayına "ses düşmesi" denir.
a) Sonunda "k" ünsüzü bulunan sözcüklere küçültme eki getirildiğinde sondaki "k" ünsüzü düşer.
yumuşa k + çık -> yumuşacık minik + cik —> minicik
küçü k + cük —> küçücük ufak + cık -> ufacık
b) Bazı sözcüklerden " -l" ekiyle fiiller türetilirken sözcük sonlarındaki "k" ünsüzleri düşer.
yükse k + l -» yükselmek
alça k + l -» alçalmak
ufa k + l —> ufalmak
c) İki heceden oluşan ve ikinci hecesinde dar ünlü bulunan organ ve akrabalık adlarına ünlü ile başlayan bir ek getirildiğinde ikinci hecedeki dar ünlü düşer.
om u z + u -» omzu
oğ u l + u -» oğlu
al ı n + ı —> alnı
d) Arapçadan dilimize geçen bazı sözcükler yardımcı fiillerle birleşik fiil yaparken veya ünlü ile başlayan ek aldıklarında ikinci hecedeki dar ünlü düşer.
em i r + i -> emri em i r + etmek -» emretmek
ak ı l + a -» akla ak ı l + etmek -» akletmek
e) Bazı bileşik sözcüklerde, sözcük içindeki benzer hecelerden ya da ünlülerden biri düşer.
pazar + e rtesi -> pazartesi
bir i + birine -> birbirine
cuma + e rtesi —> cumartesi
f) Turkçede iki ünlü yan yana bulunmadığı için ünlü ile biten bir sözcük ünlü ile başlayan bir sözcükle birleşirken ünlülerden biri düşer. Buna "aşınma"da diyebiliriz.
n e + için —> niçin
kahv e + altı —> kahvaltı
n e + asıl -» nasıl
g) Bazı isimlerden " - le - " ekiyle fiil türetilirken sözcüğün son hecesindeki ünlü düşer.
iler i + le -> ilerlemek
kok u + la -» koklamak
h) Bazı fiillerden yeni sözcükler türetilirken fiillerin ikinci hecelerindeki dar ünlüler düşer.
ay ı r + ıntı —> ayrıntı savur + ul -» savrulmak
dev i r + ik -> devrik
ÖRNEK
"Gecenin birinde fecre karşı,
Güneşten evvel doğdu ufukta,
Mustafa Kemal'in altın başı."
mısralarında yer alan aşağıdaki kelimelerin hangisinde hece düşmesi vardır?
a)evvel b)ufuk c)birinde d)fecre
ÇÖZÜM
İki heceden oluşan ve ikinci hecesinde dar ünlü bulunan sözcükler ünlü ile başlayan ek aldıklarında ikinci hecedeki dar ünlü düşer. "Fecir" sözcüğü de hal ekini alınca ikinci hecedeki dar ünlü düşmüştür.
Yanıt: D
ÖRNEK
Aşağıdaki kelimelerin hangisinde ses düşmesi yoktur?
A) Küçücük B) Büyücek
C) Ufacık D) Kısacık
ÇÖZÜM
"Küçük, büyük, ufak" sözcükleri küçültme ekini alırken sözcük sonlarında bulunan "k" sesleri düşmüştür. "Kısa " sözcüğünde ise ses düşmesi olmamıştır.
Yanıt : D
Tarih: 2013-12-29 22:00:00 Kategori: Edebiyat
Soru Tarat
Kitaptan sorunu tarat hemen cevaplansın.
Sorunu sor hemen cevaplansın.
Hece Düşmesi Nedir
Bu Yazıda Neler Var:
1. Ünlü Düşmesi
2. Ünlü Kaybı
Hece Ses Ünlü Düşmesi Nedir ? (Özet)
İki heceli bazı kelimeler, ünlü ile başlayan bir ek aldıklarında, ikinci hecedeki dar ünlülerini yitirirler. Bu olaya ünlü düşmesi denir.Örnekler:
Burun - bur- u -nu - burnu (Düşen ses -u-)
Emir - em- i -ri - emri (Düşen ses -i-)
Fikir - fik- i -ri - fikri (Düşen ses -i-)
İçeri - içer- i -si - içersi (Düşen ses -i-)
N e + için - niçin (Düşen ses -e-)
N e + asıl - nasıl (Düşen ses -e-)
Ner e de - nerde (Düşen ses -e-)
Hece Düşmesi Nedir
Bazı sözcüklerin çekimlenirken veya füretilirken, seslerinden birisinin düşmesi olayına "ses düşmesi" denir.
a) Sonunda "k" ünsüzü bulunan sözcüklere küçültme eki getirildiğinde sondaki "k" ünsüzü düşer.
yumuşa k + çık -> yumuşacık minik + cik —> minicik
küçü k + cük —> küçücük ufak + cık -> ufacık
b) Bazı sözcüklerden " -l" ekiyle fiiller türetilirken sözcük sonlarındaki "k" ünsüzleri düşer.
yükse k + l -» yükselmek
alça k + l -» alçalmak
ufa k + l —> ufalmak
c) İki heceden oluşan ve ikinci hecesinde dar ünlü bulunan organ ve akrabalık adlarına ünlü ile başlayan bir ek getirildiğinde ikinci hecedeki dar ünlü düşer.
om u z + u -» omzu
oğ u l + u -» oğlu
al ı n + ı —> alnı
d) Arapçadan dilimize geçen bazı sözcükler yardımcı fiillerle birleşik fiil yaparken veya ünlü ile başlayan ek aldıklarında ikinci hecedeki dar ünlü düşer.
em i r + i -> emri em i r + etmek -» emretmek
ak ı l + a -» akla ak ı l + etmek -» akletmek
e) Bazı bileşik sözcüklerde, sözcük içindeki benzer hecelerden ya da ünlülerden biri düşer.
pazar + e rtesi -> pazartesi
bir i + birine -> birbirine
cuma + e rtesi —> cumartesi
f) Turkçede iki ünlü yan yana bulunmadığı için ünlü ile biten bir sözcük ünlü ile başlayan bir sözcükle birleşirken ünlülerden biri düşer. Buna "aşınma"da diyebiliriz.
n e + için —> niçin
kahv e + altı —> kahvaltı
n e + asıl -» nasıl
g) Bazı isimlerden " - le - " ekiyle fiil türetilirken sözcüğün son hecesindeki ünlü düşer.
iler i + le -> ilerlemek
kok u + la -» koklamak
h) Bazı fiillerden yeni sözcükler türetilirken fiillerin ikinci hecelerindeki dar ünlüler düşer.
ay ı r + ıntı —> ayrıntı savur + ul -» savrulmak
dev i r + ik -> devrik
ÖRNEK
"Gecenin birinde fecre karşı,
Güneşten evvel doğdu ufukta,
Mustafa Kemal'in altın başı."
mısralarında yer alan aşağıdaki kelimelerin hangisinde hece düşmesi vardır?
a)evvel b)ufuk c)birinde d)fecre
ÇÖZÜM
İki heceden oluşan ve ikinci hecesinde dar ünlü bulunan sözcükler ünlü ile başlayan ek aldıklarında ikinci hecedeki dar ünlü düşer. "Fecir" sözcüğü de hal ekini alınca ikinci hecedeki dar ünlü düşmüştür.
Yanıt: D
ÖRNEK
Aşağıdaki kelimelerin hangisinde ses düşmesi yoktur?
A) Küçücük B) Büyücek
C) Ufacık D) Kısacık
ÇÖZÜM
"Küçük, büyük, ufak" sözcükleri küçültme ekini alırken sözcük sonlarında bulunan "k" sesleri düşmüştür. "Kısa " sözcüğünde ise ses düşmesi olmamıştır.
Yanıt : D
Tarih: 2013-12-29 22:00:00 Kategori: Edebiyat
Kitaptan sorunu tarat hemen cevaplansın.
Yorum Yapx